Klimowicz Tadeusz
Stopień/tytuł naukowy:
profesor dr hab.
Jednostka:
Zakład Literatury i Kultury Rosyjskiej
E-mail / Blog
tadeusz.klimowicz [na] gmail.com; tadeuszk.blogspot.com
Stanowisko:
profesor emerytowany
Funkcje:
-
Ur. 1950, matura – 1968, magisterium – 1973, doktorat – 1978, habilitacja – 1986, profesura – 1994, emerytura - 2020. Spełniony rusycysta piszący o literaturze i kulturze rosyjskiej ostatnich stu kilkudziesięciu lat. Niespełniony bohemista, czechofil. Po drodze kierownik Zakładu Lit. i Kultury Rosyjskiej, z-ca dyr. IFS, prodziekan Wydz. Filologicznego, dyrektor IFS.
O mnie.
Przyspieszony kurs dojrzewania przeszedłem na studiach. Raczej nie na Grodzkiej (IFS), raczej na Pocztowej (ITD). Ukształtował mnie klimat przełomu lat 60. i 70., unoszący się w powietrzu wirus kontrkultury hippisowskiej (miałem z nią kontakt platoniczny), który dwadzieścia lat później ułatwił mi zanurzenie się w postmodernizmie. To, kim jestem dzisiaj zawdzięczam wydanemu w 1970 r. albumowi koncertowemu z festiwalu w Woodstock (Joplin! Psychodeliczny "The Star-Spangled Banner" Hendriksa!) i pierwszej „Solidarności”. Mój kanon in statu nascendi: "Powiększenie" Antonioniego, "Rzym" Felliniego, "Pociągi pod specjalnym nadzorem" Menzla, kino Formana i Buñuela (od "Piękności dnia"), "Wszystko na sprzedaż" Wajdy, "Zwierciadło" Tarkowskiego, "Pulp Fiction" Tarantino, proza Hrabala i Konwickiego (późnego), "Generation P" Pielewina, "Lolita" Nabokova, "Przypadki inżyniera dusz ludzkich" Škvoreckiego, "Kompleks Portnoya" Rotha, poezja Bursy i Wojaczka, eseistyka Sontag i Eco, "Kołysanka" Komedy z "Rosemary’s Baby" Polańskiego, „Breakout”, rosyjski underground lat 60.-80., imaginarium Saudka, "Między słowami" Sofii Coppoli, "Rybka zwana Wandą" z Cleesem, "Absolwent" z Hoffmanem (znakomita ścieżka dźwiękową, m.in. "Mrs. Robinson" Simona&Garfunkela).
BLOG: RUSSIA WITH(OUT) LOVE; https://tadeuszk.blogspot.com
MONOGRAFIE [KSIĄŻKI]:
1. Dmitrij Mamin-Sibiriak i problemy naturalizmu w literaturze rosyjskiej, Wrocław 1979, ss. 159.
Recenzje: E. Sławęcka, „Slavia Orientalis” 1981, nr 2, s. 233-236; E. Kucharska, „Przegląd Rusycystyczny” 1982, nr 1-4, s. 309-312; K. Blanck, „Zeitschrift für slavische Philologie” 1983, Band XLIII, Heft 1, S. 200-203.
2. Motywy twórczości Walerija Briusowa, Wrocław 1988, ss. 211.
Recenzja: T. Żwira, Portret artystyczny Walerija Briusowa, „Nowe Książki” 1989, nr 2, s. 80-81.
3. Poszukujący - nawiedzeni - opętani (Z dziejów spirytyzmu i okultyzmu w literaturze rosyjskiej), Wrocław 1992, ss. 115.
Recenzja: B. Białucha, O wirujących stolikach i nie tylko, „Rosyjska Ruletka” 2, 1995, s. 123-127.
4. Obywatele Arkadii. Losy pisarzy rosyjskich po roku 1917, Wrocław 1993, ss. 143.
Recenzje: [aga], „Polityka” 1994, 23 IV, nr 17, s. 9; I. Pospišil, „Tvar” (Praha) 1994, nr 15, s. 20; J. Sałajczykowa, „Slavia Orientalis” 1994, nr 3, s. 430-432; A. Mrózek, D. Sobieraj, Obywatele Arkadii czy świadkowie Apokalipsy?, „Rosyjska Ruletka” 2, 1995, s. 129-134; L. Pałfalvi, Fagyejev és a tõbbiek: búcsúpillantás a szovjet Parnasszusra, "Holmi" 1995, nr 5, s. 709-712.
5. Przewodnik po współczesnej literaturze rosyjskiej i jej okolicach (1917-1996), Wrocław 1996, ss. 408.
Recenzje: K. Masłoń, Inżynierowie dusz, „Rzeczpospolita” 1996, 29-30 czerwca, nr 150 (4404), Dodatek tygodniowy Plus - Minus nr 26 (180), s. 13-17; E. Sarnowicz, Pół żartem, pół serio, „Gazeta Dolnośląska” (dodatek do „Gazety Wyborczej”) 1996, 16 sierpnia, nr 190 (1695), s. 7; [aga], „Polityka” 1996, 12 X, nr 41, s. 57; J. Wojciechowski, Jeszcze jeden leksykon, „Nowe Książki” 1996, nr 10, s. 32-33; J. Pyszny, O literaturze rosyjskiej inaczej, „Odra” 1996, nr 12, s. 119-120; I. Malej, Powoli zmierzając do syntezy, „Dykcja” 3-4, 1996, s. 167-170; W. Zybura, „Orbis Linguarum” (Legnickie Rozprawy Filologiczne) 5, 1996, s. 344-345; J. Czech, Więcej okolic niż literatury, „Literatura na Świecie” 1996, nr 10, s. 250-258; G. Przebinda, Przewodnik wielojęzyczny, „Znak” 1996, nr 11, s. 154-159; I. Pospišil, Atraktivni Rusko, „Brněnský večernik” 24.07.1996, s. 3; I. Pospišil, Polský průvodce po současné ruské literatuře, „Sborník Prací Filozofické Fakulty Brněnské Univerzity” D 43, 1996, s. 194-195; С. Ларин, „Новый мир” 1997, №1, с. 248-250; О. Сарт, Пан Климович водит нас по лесам российской литературы, „Смена” (Sankt-Petersburg) 1997, 14 января, №7, с. 5; J. Świeży, Książka pełna niespodzianek, „Zdanie” 1997, nr 1-2 (112-113), s. 95-96; J. Gondowicz, Czółno z kamienia, „Tygodnik Powszechny” 1997, 2 lutego, nr 5, s. 12; B. Żejmo, Nikt nie zastąpi Rosji, „Nowe Kontrasty” 1997, nr 3, s. 15-16; E. Korpała-Kirszak, „Slavia Orientalis” 1997, nr 1, s. 167-170; O. Kuszlina, Póki co, u nas remanent, tłum. I. Malej, „Dykcja” 5, 1997, s. 209-212; О. Кушлина, Словарь с о. о., „Новое литературное обозрение” №24, 1997, с. 372-377; W. Kasack, Русская литература в новых справочниках и исторических изложениях [w:] Literatury i języki Słowian wschodnich. Stan obecny i tendencje rozwojowe, t. I, pod red. B. Kodzisa, S. Kochmana, I. Daneckiej, Opole 1997, s. 32-37; M. Ściepuro, Próba scalenia, „Przegląd Rusycystyczny” 1998, nr 1-2, s. 168-171; Z. Zbyrowski, Wartościowe kompendia literatury rosyjskiej XX wieku, „Przegląd Humanistyczny” 1999, nr 1, s. 173-179; О. Славин, Кент – понятие литературное, „Литературная Россия” 17 декабря 2004, №51.
6. Pożar serca. 16 smutnych esejów o miłości, o pisarzach rosyjskich i ich muzach, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2005, ss. 534.
Recenzje: A. Kołodyńska, From Russia with Love, “Gazeta Wyborcza” (dodatek Wrocław) 9 maja 2006, nr 107 (5115), s. 5; „Przegląd Polityczny” 76, 2006, s. 176; K. Masłoń, Literackie wdowy i cenzorki, „Rzeczpospolita” 8 VI 2006, nr 133, s. 10; Ł. Modelski, Mistrzowie i Małgorzaty, „Twój Styl” 2006, nr 7, s. 117; A. Z. [Aleksandra Zumkowska], „Pożar serca” Tadeusz Klimowicz, „PuellaNova. Internetowe pismo kobiece” 1 sierpnia 2006, www.puellanova.pl/index.php?showart=309; M. Mizuro, „Odra” 2006, nr 7-8, s. 125-126; O. Pieniążek, Wódka dla Achmatowej, „Nowe Książki” 2006, nr 8, s. 39; K. Kalaga, „Przegląd Rusycystyczny” 2006, nr 4, s. 125-126; [elkaone], Portal Literacki – Fabrica Librorum, 13 lipca 2007, www.portalliteracki.pl/modules.php?name=News&file=article&sid=34466; D. Kšicová, Láska - věčná inspirace umění, Sborník prací FFBU, "Slavica Litteraria" X, r. 11, č. 1 (2008), s. 154.
7. Тайны великих, перевод А. Бабанова, Олма Медиа Групп, Москва 2015, 448 стр.
8. Pożegnanie z Rosją, "Paśny Buriat", Kielce 2022, ss. 230.
Recenzje: P. Jaskulski, "Koszykowa dla Bibliotekarza", 21 października 2022, https://warsztat.koszykowa.pl/2022/10/21/pozegnanie-z-rosja/. Dostęp: 24 listopada 2022 r; M. Maciorowski, Dlaczego przegrała lepsza Rosja, "Wolna Sobota" (magazyn "Gazety Wyborczej"), 3-4 grudnia 2022, s. 13, internet: https://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,29214209,dlaczego-przegrala-lepsza-rosja.html. Dostęp: 2 grudnia 2022 r.; M. Mizuro, Mordowanie z duszą. Dopiski do "Pożegnania z Rosją" Tadeusza Klimowicza, "Odra" 2022, nr 12, s. 39-43; "Przegląd Polityczny" 2022, nr 175/176, s. 196; A. Becker, Die Naivität des "westlichen" Putinismus ist erschreckend, "Frankfurter Rundschau", 28.12.2022, https://www.fr.de/kultur/gesellschaft/erschreckend-ukraine-krieg-putin-und-putinismus-russland-esten-naivitaet-91996005.html. Dostęp: 1 stycznia 2023 r.; M. Banaszkiewicz, https://prawdziwarosja.pl/2022/12/31/pozegnanie-z-rosja-recenzja/. Dostęp: 1 stycznia 2023 r.
OPRACOWANIA, WSTĘPY, POSŁOWIA:
1. O. Mandelsztam, Nikomu ani słowa..., tłum. S. Barańczak i in., wybór i posłowie T. Klimowicz, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1998.
Recenzje: H. Zaworska, Jama Mandelsztama, „Gazeta Wyborcza” 28 grudnia 1998, s. 10; Lektor, „Tygodnik Powszechny” 6 grudnia 1998, nr 49.
2. W. Szałamow, Opowiadania kołymskie, tłum. J. Baczyński, posłowie T. Klimowicz Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1999.
3. G. Herling-Grudziński, Dzieła zebrane, tom 2, część 1 - Recenzje, szkice, rozprawy literackie 1947-1956, oprac. J. Bielska-Krawczyk, T. Bocheński, W. Bolecki, M. Chodakiewicz, R. Habielski, E. Kaczyńska, T. Klimowicz, A. Kłopotowska, M. Lachman, A. Przybylska, K. Taras, K. Uniłowski, M. Urbanowski, V. Wejs-Milewska, W. Włodarczyk, M. Wójcik, J. Zając, M. Zielińska, J. Zieliński, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2010.
4. G. Herling-Grudziński, Dzieła zebrane, tom 3 - Recenzje, szkice, rozprawy literackie 1957-1998. Felietony i komentarze z Radia Wolna Europa 1955-1967, oprac. J. Błażejowska, J. Chłap-Nowakowa, M. J. Chodakiewicz, R. Habielski, A. Jagodziński, T. Klimowicz, A. K. Kunert, M. Łukasiewicz, J. Ostrowski, A. Przybylska, J. Snopek, K. Taras, M. Urbanowski, V. Wejs-Milewska, M. Wójcik, J. Zieliński, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2013.
5. G. Herling-Grudziński, Dzieła zebrane, tom 5, vol. 1 – Opowiadania wszystkie, oprac. G. Bastek, S. Błażejczyk, T. Klimowicz, J. Kornhauser, H. Kralowa, Z. Kudelski, A. Lesiakowski, P. Panas, A. Przybylska, A. Siwek, M. Śniedziewska, A. Wasilewska, M. Wójcik, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2016, ss. 499. 6. G. Herling-Grudziński, Dzieła zebrane, tom 10 – Eseje, oprac. S. Błażejczyk, W. Bolecki, M. Chmurski, R. Forycki, T. Klimowicz, Z. Kudelski, A. Lesiakowski, D. Oramus, A. Przybylska, F. Rosset, A. Siwek, M. Śniedziewska, M. Urbanowski, M. Wójcik, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2016, ss. 879.
ARTYKUŁY:
1. Funkcjonowanie mitu w opowiadaniu L. Andrejewa „Łazarz”, „Slavica Wratislaviensia” IX, 1976, s. 37-45.
2. Dmitrij Mamin-Sibiriak w krytyce polskiej lat 1944-1974, „Zeszyty Naukowe WSP w Opolu”. Filologia rosyjska XIII, 1976, s. 23-31.
3. Między realizmem a naturalizmem. Z obserwacji nad narracją w powieściach Dymitra Mamina-Sibiriaka (1883-1895), „Slavia Orientalis” 1977, nr 1, s. 17-33.
4. Kilka uwag o genealogii i początkach naturalizmu w Rosji, „Slavica Wratislaviensia” XII, 1977, s. 61-71.
5. Wokół sprawy naturalizmu w literaturze rosyjskiej (Motyw śmierci), „Slavica Wratislaviensia” XVI, 1979, s. 5-15.
6. Dwa konteksty powieści Briusowa „Góra Gwiazdy”, „Slavica Wratislaviensia” XX, 1980, s. 75-84.
7. Motto w poezji Briusowa [w:] Zagadnienia prądów i kierunków w literaturze rosyjskiej, pod red. S. Poręby, Katowice 1980, s. 138-152.
8. Świat przedstawiony i narracja w powieściach Nikołaja Czernyszewskiego, „Przegląd Rusycystyczny” 1981, nr 3, s. 57-66.
9. Poetyka powieści Mikołaja Ostrowskiego „Zrodzeni z burzy”, „Slavica Wratislaviensia” XXIII, 1982, s. 59-66.
10. Mędrzec, mag, prorok, hipnotyzer, grafoman (Briusow w poezji rosyjskiej i radzieckiej), „Slavica Wratislaviensia” XXXI, 1984, s. 29-47.
11. Z problemów arlekinady i maskarady w symbolizmie rosyjskim (Briusow), „Slavica Wratislaviensia” XXXVI, 1985, s. 27-42.
12. Motyw zwierciadła w twórczości Walerija Briusowa, „Slavica Wratislaviensia” XLI, 1987, s. 87-103.
13. Eros w literaturze rosyjskiej (Twórczość Walerija Briusowa), „Slavica Wratislaviensia” XLIV, 1987, s. 29-47.
14. Okultystyczny syndrom (Walerij Briusow i inni), „Pismo Literacko-Artystyczne” 1987, nr 11-12, s. 121-148.
15. Мотив зеркала в творчестве Валерия Брюсова [w:] Валерий Брюсов: проблемы творчества, отв. ред. О. Страшкова, Ставрополь 1989, с. 23-33.
16. Wokół wiersza Briusowa „O, zakroj swoi blednyje nogi”, „Slavica Wratislaviensia” L, 1989, s. 55-66.
17. Okultystyczny świat Wiery Kryżanowskiej (Z dziejów rosyjskiej powieści popularnej), „Studia i Materiały” XXX. Filologia rosyjska 8, Zielona Góra 1989, s. 33-47.
18. Briusowowskie miscellanea, „Slavica Wratislaviensia” LIII, 1990, s. 67-77.
19. Aneks do kolejowego rozkładu jazdy. Motyw pociągu i dworca w literaturze rosyjskiej, „Slavica Wratislaviensia” LXX, 1992, s. 55-69.
20. Zakurzeni geniusze (Modele życiowe „poety” na przełomie wieków), „Slavica Wratislaviensia” LXIX, 1992, s. 47-65.
21. Mechanizmy zachowań artysty w systemie totalitarnym (Losy pisarzy rosyjskich po roku 1917) [W:] Literatura rosyjska XX wieku. Nowe czasy, nowe problemy, pod red. G. Bobilewicz-Bryś i A. Drawicza, Warszawa 1992, s. 149-165.
22. Krajobraz po Brodskim (Jelena Ignatowa i leningradzki „Klub-81”), „Studia Rossica Posnaniensia” XXIII, 1993, s. 75-90.
23. Nawiedzone (Baszkircewa - Piotrowska - Lwowa), „Studia Rossica Posnaniensia” XXIV, 1993, s. 83-97.
24. Mały przewodnik po życiu literackim popaździernikowej Rosji (Fragmenty), „Odra” 1993, nr 11, s. 42-52.
25. Wprowadzenie do nekrokultury (Nekrologi w piśmie „Litieraturnaja gazieta”), „Studia Litteraria Polono-Slavica” 2, 1996, s. 161-181.
26. Z profilu i en face (Z problematyki komunikacji literackiej), „Dykcja” 5, 1997, s. 141-155 (plus fotografie); „Teksty Drugie” 1997, nr 5, s. 81-100 (bez fotografii).
27. Badania historycznoliterackie w Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego [w:] 50 lat nauki we Wrocławiu, pod red. W. Wrzesińskiego, Wrocław 1997, s. 61-71. Współautorzy: K. Galon-Kurkowa, Ł. Kusiak-Skotnicka, T. Poźniak, M. Semkowowa, M. Ściepuro, J. Wołczuk.
28. Od anonimowości do ekshibicjonizmu, czyli o prywatności pisarza w Rosji, „Odra” 1998, nr 9, s. 53-62.
29. „Staroświecki fortepian spoczywał na kolanach pięknej Gonzales” czyli petersburska szkoła absurdu [W:] Teatr i polityka. 24 Krakowskie Reminiscencje Teatralne. Międzynarodowy Festiwal Teatrów Alternatywnych. 25-28 marca 1999 r., pod red. Ł. Drewniaka i O. Katafiasz, Kraków 1999, s. 60-67.
30. O człowieku, który wypadł z historii, ale szczęśliwie do niej powrócił, „Przegląd Polityczny” 42, 1999, s. 148-154.
31. Z dziejów leningradzkiej herezji surrealistycznej (Od niczewoków do „Mit’ków”), „Literatura na Świecie” 1999, nr 12, s. 255-271.
32. Kompendium encyklopedyczne jako gatunek wypowiedzi historycznoliterackiej [w:] 50 lat polskiej rusycystyki literaturoznawczej, pod red. B. Stempczyńskiej i P. Fasta, Katowice 2000, s. 20-34.
33. Wspomnienia jako ocalenie, „Przegląd Polityczny” 46/47, 2000, s. 98-104.
34. „Kocham inną”, „Odra” 2003, nr 12, s. 42-52.
35. Ostatni sprawiedliwy, „Gazeta Wyborcza” („Świąteczna”) 6-7 grudnia 2003, nr 284, s. 16-17.
36. Back in the USSR, „Gazeta Wyborcza” („Świąteczna”) 27-28 marca 2004, nr 74, s. 18-19.
37. Czekając na Nobla. Uwagi o współczesnej literaturze rosyjskiej, „Odra” 2008, nr 1, s. 48-57; В ожидании Нобелевской премии. Заметки о современной российской литературе, „Новая Польша” 2008, № 7-8 (99), с. 47-57.
38. Eckermani w Mcświecie (Brodski we wspomnieniach), „Przegląd Rusycystyczny” 2009, nr 3, s. 92-101.
39. Вы скомпрометировали меня (Осип Мандельштам), анонимный перевод на русский язык, „Меценат и Мир” №41-42-43-44, 2009, s. 651-664, wersja elektroniczna: http://www.mecenat-and-world.ru/41-44/klimovich.htm.
40. Russland, Russland über alles, “Przegląd Polityczny” 101, 2010, s. 22-35. Inna wersja (z przypisami, cytaty i streszczenie w języku rosyjskim) w książce: Mistrzowi i Przyjacielowi. Pamięci Profesora Zbigniewa Barańskiego, red. A. Paszkiewicz, E. Tyszkowska-Kasprzak, W. Zybura, Wrocław 2010, s. 247-269.
41. Czy Rosjanin mógłby napisać „Lolitę”? [w:] Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich. 9 – Ciało [„Slavica Wratislaviensia” CLIII], pod red. I. Gwóźdź-Szewczenko, M. Koch, E. Komisaruk, A. Matusiak, J. Rysicz, A. Ursulenko, Wrocław 2011, s. 13-23.
42. Limonow by Limonov by Лимонов [w:] Українські трансгресії ХХ-ХХІ ст.: Звільнити минуле від майбутнього? Звільнити майбутнє від минулого? Культура – Історія - Політика / Ukraińskie transgresje XX – XXI wieku: Uwolnić przeszłość od przyszłości? Uwolnić przyszłość od przeszłości? Kultura – Historia – Polityka, наукова редакція і вступ А. Матусяк, Вроцлав – Львів 2012, s. 25-44. Zmieniona wersja (eseistyczna, wyłącznie polskojęzyczna, skrócone przypisy): Limonow by Limonov by Лимонов, “Odra” 2013, nr 1, s. 44-53.
43. „Umiłowany Mylycancie / Strzelisty bądź i wiecznie młody”. O nowej poezji rosyjskiej, „Odra” 2014, nr 1, s. 72-78.
44. Od Putina-1 do Putina-2. Krótki kurs historii putinizmu, „Przegląd Polityczny” 124, 2014, s. 47-60.
45. Młodości pamięci esej żałobny w tonacji b-moll, „Odra” 2015, nr 7-8, s. 44-52.
46. „Kedvesem! Ne rosszalkodj, ne igyál, ne betegedj meg, ne szülj” (Vlagyimir Viszockij), fordította [przetłumaczone przez] Pálfalvi Lajos, „Jelenkor” [„Współczesność”, Węgry], 2015, rocznik 58, nr 10, s. 1080-1103; http://www.jelenkor.net/archivum/cikk/14840/kedvesem-ne-rosszalkodj-ne-igyal-ne-betegedj-meg-ne-szulj; http://www.litera.hu/hirek/tadeusz-klimovicz-esszeje-viszockijrol-a-jelenkorban.
47. „Cesarstwo u schyłku wielkiego konania…”, „Przegląd Polityczny” 145/146, 2017, s. 136-149. Rozszerzona wersja (z przypisami i bibliografią, cytaty w języku rosyjskim, streszczenie w języku rosyjskim i angielskim): „Cesarstwo u schyłku wielkiego konania…” (Nicky, Alix, Grigorij i inni w dziennikach, listach, telegramach, wspomnieniach), "Slavica Wratislaviensia" CLXIX, 2019, s. 23-56.
48. Cztery grzechy Jeleny Czyżowej (Prolegomena do eseju „Moja pamięć o blokadzie”), „Odra” 2020, nr 1, s. 36-39, nr 2, s. 32-42. Współautorka: Ewa Komisaruk.
49. "Która trzyma w ręku zwyczajne nożyczki..." Cenzura w Rosji bez cenzury, "Odra" 2021, nr 3, s. 55-64; nr 4, s. 45-52.
50. In Russland nichts Neues. Aus dem Polnischen von Marek Zybura [w:] Mariupol. Reflexionen zur russischen Invasion gegen die Ukraine, Herausgegeben von K. Sauerland und D. Krell, Dresden 2022, S. 144-180.
51. Przemówienia w Dień Pobiedy, "Ale Historia" (Magazyn "Gazety Wyborczej"), 20-21 maja 2023, nr 19/573, s. 4-6. Wersja elektroniczna: Putin prezentuje światu krwawą rekonstrukcję II wojny światowej, 19 maja 2023, https://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,29766665,putin-prezentuje-swiatu-krwawa-rekonstrukcje-ii-wojny,html.
52. "wyciągam ze spodni szerokich..." Piąta Fala emigracji rosyjskiej, "Odra" 2023, nr 11, s. 42-50, nr 12, s. 28-39. Wersja elektroniczna: https://tadeuszk.blogspot.com/2023/07/wyciagam-ze-spodni-szerokich.html.
54. „Boże, nie daj mi zwariować”, „Ale Historia” (Magazyn „Gazety Wyborczej”), 23-24 marca 2024, nr 11/616, s. 4-5. Wersja elektroniczna: Psychiatryczny GUŁAG więził w szpitalach miliony ludzi, 22 marca 2024, https://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,30812341,psychiatryczny-gulag-wiezil-w-szpitalach-miliony-ludzi.html.
RECENZJE:
1. Folklor przez porównanie - Славянский и балканский фольклор, ред. кол. Л. Виноградов, Ю. Смирнов, Е. Шептунов, Москва 1971 [w:] „Literatura Ludowa” 1973, nr 3, s. 63-66. Współautor: W. Soliński.
2. Судьбы русского реализма начала ХХ в., под ред. К. Муратовой, Ленинград 1972 [w:] „Slavia Orientalis” 1975, nr 3, s. 363-366.
3. Н. Скатов, Некрасов. Современники и продолжатели, Ленинград 1973 [w:] „Slavia Orientalis” 1976, nr 2, s. 286-289.
4. Literatura polska i rosyjska przełomu XIX/XX wieku, red. H. Filipkowska, R. Górski, W. Kiełdysz, W. Witt, Warszawa 1978 [w:] „Slavica Wratislaviensia” XVIII, 1979, s. 189-192. Współautor: W. Soliński.
5. Вопросы славянского языкознания и литературоведения. Материалы к VIII Международному съезду славистов (Любляна 1978). Сборник рефератов и обзоров, Москва 1978 [w:] „Slavica Wratislaviensia” XXI, 1980, s. 125-129. Współautorka: L. Pisarkowa.
6. W. Wilczyński, Władysław Syrokomla i literatura rosyjska, Zielona Góra 1980 [w:] „Slavica Wratislaviensia” XXIII, 1982, s. 143-144.
7. „Studia Rossica Posnaniensia” XV, 1981 (Materiały konferencji naukowej zorganizowanej z okazji 150 rocznicy urodzin L. N. Tołstoja, UAM 1978) [w:] „Slavica Wratislaviensia” XXXI, 1984, s. 110-113.
8. E. Sławęcka, Piotr Boborykin. Z dziejów naturalizmu w Rosji, Kraków 1981 [w:] „Slavica Wratislaviensia” XXXI, 1984, s. 113-114.
9. Ф. Кулешов, Лекции по истории русской литературы конца XIX - начала ХХ в., ч. 2, Минск 1980 [w:] „Slavica Wratislaviensia” XXXI, 1984, s. 118-120.
10. Русская и польская литература конца XIX - начала ХХ в., под ред. Е. Цыбенко и А. Соколова, Москва 1981 [w:] „Slavica Wratislaviensia” XXXIII, 1985, s. 141-144. Współautorka: A. Paszkiewicz.
11. Е. Цыбенко, Тургенев и польская литература (до 1917 года), Москва 1983 [w:] „Slavica Wratislaviensia” XLI, 1987, s. 145-146.
12. „Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” 1982, nr 2-4 /98-100/, 1983, nr 2 /102/ [w:] „Slavica Wratislaviensia” XLIX, 1990, s. 128-130.
13. L. Tołstoj, Opowiadania i nowele, wybrał, wstępem i przypisami opatrzył R. Łużny, Wrocław 1988 [w:] „Slavica Wratislaviensia” L, 1989, s. 120-122.
14. K. Cieślik, Czasopismo „Mir iskusstwa” na tle programów estetycznych modernizmu rosyjskiego, Szczecin 1986 [w:] „Slavica Wratislaviensia” LIII, 1990, s. 137-140.
15. „Problemy Zjawisk Nieznanych” 1986, numery 4 /10/, 8 /14/ [w:] „Slavica Wratislaviensia” LIII, 1990, s. 144-145.
16. Potomkowie Słońca. Antologia rosyjskich i radzieckich opowiadań fantastycznonaukowych (1784-1927), wybór T. Gosk, posłowie J. Litwinow, Poznań 1987 [w:] „Slavica Wratislaviensia” LXIV, 1991, s. 123-125.
17. A. Lazari, „Poczwiennictwo”. Z badań nad historią idei w Rosji, Łódź 1988 [w:] „Slavica Wratislaviensia” LXIV, 1991, s. 134-135.
18. A. Krupski, Dostojewski w teatrze polskim (1958-1975), Wrocław 1988 [w:] „Slavica Wratislaviensia” LXIV, 1991, s. 135-137.
19. Из истории русской литературы конца XIX - начала ХХ в., под ред. А. Соколова, М. Михайловой, Москва 1988 [w:] „Slavica Wratislaviensia” LXIX, 1992, s. 136-137.
20. D. Kšicová, Russkaja poezija na rubeže stoletij, Praha 1990 [w:] „Slavica Wratislaviensia” LXXIX, 1993, s. 152-153.
21. Labirynt z happy endem - Historia literatury rosyjskiej XX wieku, pod red. A. Drawicza, Warszawa 1997 [w:] „Literatura na Świecie” 1998, nr 10, s. 303-318.
22. From Russia with Love - M. Wilk, Wilczy notes, Gdańsk 1998; Idiei w Rossiji. Idee w Rosji. Ideas in Russia. Leksykon rosyjsko-polsko-angielski, t. 1, pod red. A. de Lazariego, Warszawa 1999 [w:] „Odra” 1999, nr 5, s. 120-122.
23. Pożegnanie z Łotmanem - J. Łotman, Rosja i znaki. Kultura szlachecka w wieku XVIII i na początku XIX, przekład i posłowie B. Żyłko, Gdańsk 1999 [w:] „Odra” 2001, nr 12, s. 114-116.
24. Po albo satyra na taksówkarzy - Т. Толстая, Кысь, Москва 2000 [w:] „Odra” 2002, nr 3, s. 121-122.
25. Kustosz Salieri - B. Jegorow, Oblicza Rosji. Szkice z historii kultury rosyjskiej XIX wieku, przekład D. i B. Żyłkowie, posłowie B. Żyłko, Gdańsk 2002 [w:] „Przegląd Polityczny” 64, 2004, s. 162-164.
26. „Między ustami a brzegiem pucharu”. Reaktywacja - M. Piwkowska, Achmatowa czyli kobieta, Warszawa 2003 [w:] „Odra” 2004, nr 3, s. 96-98.
27. „Pamięci, przemów” - Z. Żakiewicz, Rosja, Rosja... Notatki z podróży. Ludzie. Lektury. 1964-2002, Gdańsk 2006 [w:] „Przegląd Polityczny” 83, 2007, s. 150-152.
28. Grafomania w słusznej sprawie - W. Sorokin, Dzień oprycznika, przełożyła A. L. Piotrowska, Warszawa 2008 [w:] „Odra” 2008, nr 11, s. 123-124.
29. Gdybym był pisarzem rosyjskim… - W. Jerofiejew, Rosyjska apokalipsa. Próba eschatologii artystycznej, tłum. A. de Lazari, Warszawa 2008 [w:] „Przegląd Polityczny” 93, 2009, s. 169-173.
30. D. Kšicová, Od moderny k avantgardĕ. Rusko-české paralely, Brno 2007 [w:] „Przegląd Rusycystyczny” 2009, nr 4, s. 108-110.
31. M. Jakóbiec, Z daleka i z bliska. Wspomnienia i pamiętniki w biografię zebrane i uporządkowane przez córkę Milicę Jakóbiec-Semkowową, Wrocław 2009 [w:] „Slavia Orientalis” 2010, nr 1, s. 99-101.
32. Ex Oriente Lux - W. Sorokin, Zamieć, tłum. A. L. Piotrowska, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2013, ss. 173 – „Odra” 2013, nr 11, s. 78-81.
33. L. Korenowska, Образы леса в русской и украинской литературах второй половины XIX и XX веков. Опыт сопоставительного описания, Kraków 2013 – „Przegląd Rusycystyczny” 2014, nr 1, s. 140-145.
KOMUNIKATY, NOTY, ESEJE, MISCELLANEA, VARIA:
1. Dmitrij Mamin-Sibiriak i problemy naturalizmu w literaturze rosyjskiej (Tezy), „Biuletyn Slawistyczny” V, 1980, s. 52-54.
2. Mit ziemi w literaturach słowiańskich. Konferencja ogolnopolska we Wrocławiu, „Slavica Wratislaviensia” XXXIX, 1986, s. 3-6. Współautorka: A. Paszkiewicz.
3. И. Тургенев, „Воробей”, „<<Как хороши, как свежи были розы...>>” [W:] Problemy analizy tekstu literackiego. Materiały dla nauczycieli języka rosyjskiego, pod red. W. Gorczycy, Wrocław 1988, s. 22-24.
4. Л. Толстой, „После бала” [W:] Problemy analizy tekstu literackiego. Materiały dla nauczycieli języka rosyjskiego, pod red. W. Gorczycy, Wrocław 1988, s. 27-29.
5. Leningrad 1988. Wieczór poezji, „Pismo Literacko-Artystyczne” 1989, nr 5, s. 157-158.
6. Z dziejów spirytyzmu i okultyzmu w literaturze rosyjskiej (1850-1917), „Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk”. Sprawozdania nr 106 za lata 1989-1990, 1990, s. 8-10.
7. Pisarskie nekrologi w rosyjskiej prasie literackiej („Litieraturnaja Gazieta”), „Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” 49, seria A, 1994, s. 711.
8. Narodziny mitu. Powrót Sołżenicyna, „Zeszyty Literackie” 49, 1995, s. 137-139.
9. Literatura drugiego obiegu w ZSRR, „Zeszyty Literackie” 51, 1995, s. 148-150.
10. Rosjanie w Pradze (1918, 1968), „Zeszyty Literackie” 52, 1995, s. 198-200.
11. Od Puszkina do Bookera. Nagrody literackie w Rosji, „Odra” 1996, nr 6, s. 126-128.
12. O śmierci Josifa Brodskiego w prasie rosyjskiej, „Zeszyty Literackie” 56, 1996, s. 159-161.
13. „Dzienniki” Kornieja Czukowskiego i Jurija Nagibina, „Odra” 1997, nr 1, s. 39-46.
14. Pocztówka znad krawędzi, „Odra” 1997, nr 1, s. 126-128.
15. O Josifie Brodskim w rosyjskiej prasie literackiej, „Zeszyty Literackie” 57, 1997, s. 191-194.
16. Booker 1996, „Zeszyty Literackie” 59, 1997, s. 153-156.
17. Samotność intelektualisty. Andriej Siniawski, „Odra” 1998, nr 1, s. 9-12.
18. Petersburski karnawał, „Zeszyty Literackie” 62, 1998, s. 160-161.
19. Kronikarze Trzeciej Fali, „Zeszyty Literackie” 63, 1998, s. 160-162.
20. Krym, miłość, Październik i Maryna Cwietajewa, „Zeszyty Literackie” 64, 1998, s. 178-181.
21. Wieniedikt, Wieniczka, Wienia..., „Odra” 1998, nr 11, s. 73-76.
22. Notatki Maryny Cwietajewej. Życie na brudno, „Zeszyty Literackie” 65, 1999, s. 170-173.
23. Dziennik skandalisty, „Zeszyty Literackie” 66, 1999, s. 157-160.
24. Dzieje pewnego zesłania, „Odra” 1999, nr 4, s. 68-73.
25. Bułhakow wiecznie żywy, „Zeszyty Literackie” 67, 1999, s. 174-176.
26. Psychodrama postmodernistyczna, „Odra” 2002, nr 10, s. 51-54.
27. Żenada, „Odra” 2005, nr 7-8, s. 59-62.
28. Żenada 2, „Odra” 2006, nr 3, s. 99-100.
29. Żenada 3, „Odra” 2007, nr 4, s. 57-63.
30. Finansowe wariacje na wielkie tematy [w:] Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich. 8 – Pieniądz [„Slavica Wratislaviensia” CXLIX], pod red. K. Chrobak, M. Filipek, M. Jakóbiec-Semkowowej, Ł. Kusiak-Skotnickiej, A. Matusiak, Wrocław 2009, s. 5-7.
31. Stalin i inni pisarze, „Ale Historia – Extra”. Magazyn Historyczny (dodatek do „Gazety Wyborczej”), marzec 2013, nr 1, s. 59-61.
32. Pani Profesor, [w:] Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich, 11 – Zmysły, Slavica Wratislaviensia CLVIII, pod red. I. Malej, E. Tyszkowskiej-Kasprzak, Wrocław 2014, s. 9-11.
33. Zmierzch boga, „Odra” 2019, nr 3, s. 50-56.
34. Profesor Telesfor Poźniak (1932-2019), "Slavica Wratislaviensia" CLXIX, 2019, s. 193.
35. 169 wyrazów na pożegnanie, [w:] Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich, 14 - Pamięć, "Slavica Wratislaviensia" CLXXIII, red. E. Komisaruk, Wrocław 2021, s. 17.
36. Как сделаны Толстой Федор Михайлович и Достоевский Лев Николаевич. Опыт постмодернистского прочтения в пяти действиях, [w:] Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich, 14 - Pamięć, "Slavica Wratislaviensia" CLXXIII, red. E. Komisaruk, Wrocław 2021, s. 29-36.
37. Amicorum colloquia, "Odra" 2021, nr 10, s. 89-93.
38. Rosja się nie zmienia, "Gazeta Wyborcza" 2-3 kwietnia 2022, dodatek "Ale Historia" nr 13/515, s. 5-6
PRACE REDAKCYJNE:
1. „Slavica Wratislaviensia” LXXXI, 1994.
2. Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich, Wrocław 1997. Wspólnie z K. Galon-Kurkową.
3. „Slavica Wratislaviensia” CI, 1998. Wspólnie z B. Konopielko.
4. „Slavica Wratislaviensia” CXXXV, 2006.
5. Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich. 7. Cz. 1 i 2, Wrocław 2007 ["Slavica Wratislaviensia" CXLIII]. Współredaktorzy: M. Bukwalt, M. Maciołek, A. Matusiak, S. Wójtowicz.
6. Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich. 10 - Sen, Wrocław 2012 [„Slavica Wratislaviensia” CLV]. Współredaktorzy: M. Bukwalt, E. Komisaruk, M. Maciołek, S. Wójtowicz.
WYWIADY:
1. Zaszyfrowane znaki Bułhakowa. Z Tadeuszem Klimowiczem, historykiem literatury rosyjskiej rozmawia Matylda Młocka, "Rzeczpospolita" 10 stycznia 2011, https://www.rp.pl/publicystyka/art14789281-zaszyfrowane-znaki-bulhakowa. Dostęp: 25 listopada 2022 r.
2. Rok 1812, wojna światów. I wojna totalna Tołstoja. Mirosław Maciorowski rozmawia z prof. Tadeuszem Klimowiczem, badaczem literatury rosyjskiej, "Wolna Sobota" magazyn "Gazety Wyborczej", 19 października 2012, https://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,12699120,rok-1812-wojna-swiatow-i-totalna-wojna-tolstoja.html. Dostęp: 26 listopada 2022 r.
3. Puenty lepiej nie znać, [w:] P. Brysacz, J. Morawiecki, Ani żadnej wyspy. Rozmowy o Rosji i Ukrainie, Białystok 2016, s. 262-280.
4. Jak coś robić, to na całego. Z prof. Tadeuszem Klimowiczem rozmawia Mirosław Maciorowski, "Wolna Sobota" magazyn "Gazety Wyborczej", 19 marca 2022 r., s. 2-4.
5. Homo putinus. "Większość Rosjan chce żyć spokojnie i bez problemów. Nie ma w najbliższym czasie szans na zmianę władzy". Z Tadeuszem Klimowiczem rozmawia Jacek Tomczuk, "Newsweek" 14 października 2022, https://www.newsweek.pl/swiat/wladza-wladimira-putina-jest-na-razie-niezachwiana-a-on-demonstracyjnie-nagradza/j8c1lbe?gid=46e3a97b58a3f4739f2597475733ed7e. Dostęp: 14 października 2022 r.
Aktualności
