Sarnowski Michał
Stopień/tytuł naukowy:
doktor habilitowany
Jednostka:
Zakład Języka Rosyjskiego
gab. 309, tel. (71) 375 46 00
E-mail:
michal.sarnowski [na] uwr.edu.pl
Stanowisko:
emerytowany profesor UWr
Funkcje:
-
Michał Sarnowski, dr hab. językoznawstwo słowiańskie
Zatrudniony: 1976-2019; doktorat 1986; habilitacja 1999; stanowisko profesora 2002;
Pełnione funkcje: przed 1999 zastępca dyrektora IFS; 1999-2005 prodziekan; 2005-2012 dziekan Wydziału Filologicznego; 2016-2019 dyrektor Instytutu Filologii Słowiańskiej.
Wyróżnienia: doktor honoris causa Uniwersytetu w Użhorodzie (2009) oraz Uniwersytetu Donieckiego z siedzibą w Winnicy (2017).
Zainteresowania: konfliktowość w językowej komunikacji interpersonalnej; polsko-rosyjskie relacje kulturowe i językowe; oddziaływanie ruszczyzny na język polski; stereotypy Rosji i Rosjanina w kulturze polskiej i języku polskim;
Publikacje (ogółem ponad 80 pozycji), najważniejsze:
1. Quasi-deminutiwa w języku rosyjskim i polskim, Wrocław 1991, ss. 94.
2. Przestrzeń komunikacji negatywnej w języku polskim i rosyjskim. Kłótnia jako specyficzna sytuacja komunikacji werbalnej, Wrocław 1999, ss. 158.
3. Rossica w bazie kognitywnej współczesnych Polaków (zarys problematyki), [w:] „W kręgu problemów językoznawstwa i literaturoznawstwa. Studia i wspomnienia poświęcone pamięci prof. Alberta Bartoszewicza w piątą rocznicę Jego śmierci”, red. naukowa N. Kasperek, A. Koseski, W. Piłat, J. Sobczak, Warszawa 2006, s. 85-91.
4. Potoczne sądy o języku rosyjskim a stereotyp Rosjanina w kulturze polskiej [w:] „Sapientia ars Vivendi. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesor Annie Dąbrowskiej” pod redakcją A. Burzyńskiej-Kamienieckiej i A. Libury, Wrocław 2013, ss. 141–155.
Monografie:
1. Quasi-deminutiwa w języku rosyjskim i polskim, Wrocław 1991, ss. 94.
2. Przestrzeń komunikacji negatywnej w języku polskim i rosyjskim. Kłótnia jako specyficzna sytuacja komunikacji werbalnej, Wrocław 1999, ss. 158.
Redakcje:
1. La Table Ronde, Выпуск 1 «Дискурс в академическом пространстве. Материалы Международного круглого стола (3-5 апреля 2009 г., Минск, Беларусь), Минск 2010 (współredakcja: I. Uchwanowa).
2. Dyskurs w perspektywie akademickiej: materiały z międzynarodowego okrągłego stołu, 3-5 kwietnia 2009 r., Mińsk, Białoruś / [red. wersji pol. Irina Uchwanowa-Szmygowa, Michał Sarnowski, Tomasz Piekot, Marcin Poprawa, Grzegorz Zarzeczny; Komisja Lingwistyki Dyskursu. Międzynarodowy Komitet Slawistów. - Olsztyn: Centrum Badań Europy Wschodniej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2014.
3. Diskurs v akademičeskom prostranstve / [pod obŝ. red. I. Uhanovoj i M. Sarnovskogo. - Minsk: Izdaltel'skij centr BGU, 2010.
4. Slavica Wratislaviensia, t. 73, 2003.
5. Slavica Wratislaviensia, Wyraz i zdanie w językach słowiańskich, t. V, Wrocław 2005 (współredaktor W. Wysoczański).
6. Slavica Wratislaviensia, Wyraz i zdanie w językach słowiańskich, t. VI, Wrocław 2008 (współredaktor W. Wysoczański).
7. Slavica Wratislaviensia, Wyraz i zdanie w językach słowiańskich, t. VII, Wrocław 2009 (współredaktor W. Wysoczański).
8. Slavica Wratislaviensia, Wyraz i zdanie w językach słowiańskich, t. VIII, pod red. Iwony Łuczków i Michała Sarnowskiego. – Wrocław 2014.
9. Slavica Wratislaviensia, Wyraz i zdanie w językach słowiańskich, t. X, Wrocław 2020 pod redakcją Michała Sarnowskiego, we współpracy z Bogumiłem Gaskiem i Bartoszem Juszczakiem.
Artykuły:
1. Związki niektórych granic językowych z granicami naturalnymi w Europie, „Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” XII, 1983, s. 257-261
2. O możliwości wykorzystania formacji deminutywnych w tworzeniu systematycznej terminologii naukowej w języku polskim i rosyjskim, „Studia Linquistica” IX, 1985, s. 33-41.
3. Leksykalizacja deminutiwów w języku rosyjskim i polskim, „Slavica Wratislaviensia” XLIV, 1987, s. 59-70.
4. Terminy zapożyczone do polszczyzny przez medium rosyjskie [w:] II Spotkania Językoznawcze „W kręgu semazjologii, leksykologii i terminologii”, Opole-Szczedrzyk 12-13 IX 1986 r., pod red. S. Kochmana, Opole 1988, s. 231-235.
5. Terminy pochodzenia rosyjskiego w języku polskim, „Slavica Wratislaviensia” LXII, 1991, s. 61-70.
6. Neutralizacja deminutiwów w języku rosyjskim i polskim, „Slavica Wratislaviensia” LXIV, 1991, s. 75-84.
7. Deminutivum jako znak ironii, „Język a kultura” 3 - Wartości w języku i tekście, 1991, s. 41-50.
8. Sekundarne znaczenia wartościujące rzeczowników w języku rosyjskim i polskim. Niektóre zagadnienia charakterystyki paradygmatycznej, „Slavica Wratislaviensia” LXXII, 1992, s. 57-68.
9. Rzeczowniki sekundarnie wartościujące w języku rosyjskim i polskim. Grupa tematyczna „nazwy zwierząt”, „Slavica Wratislaviensia” LXXIV, 1992, s. 91-101.
10. Rzeczowniki sekundarnie wartościujące w języku rosyjskim i polskim. Grupa tematyczna „nazwy roślin”, „Slavica Wratislaviensia” LXXVI, 1993, s. 91-101.
11. Porównanie i metafora: dwa różne sposoby wartościowania, „Slavica Wratislaviensia” LXXIX, 1993, s. 117-133.
12. Niektóre pragmatyczne uwarunkowania fortunności aktów mowy z wyrazami obraźliwymi (z badań nad rzeczownikami sekundarnie wartościującymi) [w:] „Literatura i słowo wczoraj i dziś. Piśmiennictwo rosyjskie a państwo totalitarne”. Materiały konferencji naukowych 1. 07. 1992 i 17. 12. 1992, red. A. Semczuk i W. Zmarzer, Warszawa 1993, s. 177-187.
13. Kłótnia: illokucja obrazy na tle innych działań językowych, „Slavica Wratislaviensia” LXXXIV, 1994, s. 61-72.
19. Komunikacyjna sytuacja kłótni na tle stereotypu obcowania językowego,Slavica Wratislaviensia.-Wyraz i zdanie w językach słowiańskich: opis, konfrontacja, przekład: materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowej, Wrocław, 25-26 listopada 1998 r.. - Wrocław : Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2000. - Strony 91-99.
20. Kłótnia i kłótliwość na tle stereotypów zawodowych i zwierzęcych w języku polskim i rosyjskim [w:] „Acta Polono-Ruthenica” V, 2000, s. 191-202.
21. Polska k ł ó t n i a i rosyjska с с о р а jako składniki przestrzeni komunikacji negatywnej (zarys problematyki) [w:] Z badań nad współczesnymi językami wschodniosłowiańskimi i polskim, red. nauk. B. Tichoniuk, Zielona Góra 2001, s. 57–65.
22. O kłótni, bójce i charakterze agresywności obelg, „Slavica Wratislaviensia” CXII, 2001, s. 93-102.
23. Kłótnia werbalna a profilowanie konceptu konfliktu [w:] Wyraz i zdanie w językach słowiańskich 3. Opis, konfrontacja, przekład, pod red. I. Łuczków i J. Sokołowskiego, Wrocław 2002, s. 227-233.
24. Koncept kłótni jako podstawa modelowania dialogu społecznego w Polsce (na materiale prasowym) [w:] Języki i tradycje Słowian, red. E. Tokarz, Katowice 2002, s. 223-230.
25. Kłótnia werbalna a pole konceptualne konfliktu, „Acta Polono-Ruthenica” VII, 2002, s. 141-149.
26. Wyrazy pochodzenia rosyjskiego w najnowszych słownikach języka polskiego [w:] Literatury i języki wschodniosłowiańskie z perspektywy końca XX wieku, red. naukowa B. Tichoniuk, A. Ksenicz, Zielona Góra 2003, s. 171-177.
27. Kłótnia na tle niektórych fenomenów kultury, „Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” XXIX, 2003, s. 9–15.
28. Dialog między kulturami. O elementach rosyjskich w przestrzeni kulturowej współczesnych Polaków [w:] Dialog w literaturach i językach słowiańskich, t. 2 -Językoznawstwo, pod red. S. Kochmana i Cz. Lachura, Opole 2003, s. 37–45.
29. O możliwościach parcelacji przestrzeni komunikacji negatywnej w języku polskim „Acta Neophilologica” V, 2003, s. 117–127.
30. Polskie neologizmy z Rosją w tle – próba zrozumienia i interpretacji [w:] Wyraz i zdanie w językach słowiańskich 4. Opis, konfrontacja, przekład, pod red. I. Łuczków i J. Sokołowskiego, Wrocław 2004, s. 233-241.
31. Rosyjskie teksty precedensowe w prasie polskiej (I), „Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” XXX, 2004, s. 67–76.
32. Hasła propagandy radzieckiej w polskim dyskursie prasowym [w:] Лінгвістичні студії. Збірник наукових праць, вип. 13, ред. А. Загнітко, Донецьк 2005, с. 348-353.
33. Eponimy pochodzenia rosyjskiego: ”stachanowiec” w języku polskim, Acta Polono-Ruthenica IX, Olsztyn 2004, s. 273-282.
34. Вербальная ссора и структура концепта конфликта, [w:] Підвищення професійного рівня працівників органів внутрішніх справ в умовах формування правової держави, Львів 2004, с. 196-202.
35. Wyrazy obce w tekście polskim – próba spojrzenia kognitywnego, [w:] Wyraz i zdanie w językach słowiańskich. Opis – konfrontacja - przekład 5, „Slavica Wratislaviensia” CXXXIII, Wrocław 2005, s. 327- 332.
36. Uwagi o perspektywach i zakresie badań nad oddziaływaniem języka rosyjskiego na polski, [w:] Ogród nauk filologicznych. Księga Jubileuszowa poświęcona Profesorowi Stanisławowi Kochmanowi, red. naukowa M. Balowski i W. Chlebda, Opole 2005, ss. 583-589.
37. Rosyjskie teksty precedensowe w prasie polskiej (II), „Rozprawy Komisji Językowej WTN” XXXI, Wrocław 2005, s. 39-44.
38. O jednym zdaniu ze spuścizny Mikołaja Gogola, „Rozprawy Komisji Językowej WTN” XXXIII, Wrocław 2006, ss. 109 – 114.
39. Rossica w bazie kognitywnej współczesnych Polaków (zarys problematyki), [w:] W kręgu problemów językoznawstwa i literaturoznawstwa. Studia i wspomnienia poświęcone pamięci prof. Alberta Bartoszewicza w piątą rocznicę Jego śmierci, red. naukowa N. Kasperek, A. Koseski, W. Piłat, J. Sobczak, Warszawa 20006.
40. O sowietyzmach w dyskursach współczesnych Polaków [w:] „Media. Kultura. komunikacja społeczna” Zeszyty Naukowe Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UWM, 2006, 2, Olsztyn, s. 310-317.
41. Dialog konfliktowy w polskim dyskursie publicznym, [w:] „Oblicza komunikacji 1. Perspektywy badań nad tekstem, dyskursem i komunikacją”, pod red. I. Kamińskiej-Szmaj, T. Piekota i M. Zaśko-Zielińskiej, Kraków 2006, s. 318-329.
42. O konceptualizacyjnym potencjale pewnego rossicum „Acta Polono-Ruthenica” XI., Olsztyn 2006, s. 120 – 131.
43. Гоголевская фраза в польском интертекстуальном пространстве Русский язык: система и функционирование (К 80-летию профессора П. П. Шубы). В двух частях, Минск 2006, ч. II, с. 110-113.
44. Polsko-rosyjskie kontakty językowe i kulturowe. O niektórych fenomenach rosyjskiej historii w polskim dyskursie medialnym, „Język a kultura”, t. XX pod red. A. Dąbrowskiej, Wrocław 2008, ss. 309 – 321.
45. Wrocławskie językoznawstwo slawistyczne na przełomie wieków [w:] „Śląska republika uczonych. Schlesische Gelehtrenrepublik. Slezská vĕdecká obec” III, pod red. M. Hałuba i A. Mańko-Matysiak, Wrocław 2008, s. 685 – 699.
46. Rossica na usługach agitacji (na przykładzie referendum unijnego w Polsce), [w:] ”Паланiстыка. Полонистика. Polonistyka – 2008”, Miнск 2009, s. 59- 70.
47. Ideologizacja polskich podręczników do nauki języka rosyjskiego – próba rekonesansu, [w:] „Ideologie w słowach i obrazach”, pod red. I. Kamińskiej-Szmaj, T. Piekota, M. Poprawy, Wrocław 2008, s. 193-205.
48. Nieudacznik – pożyczka leksykalna, czy wyraz obcy?, Acta Polono-Ruthenica XIII, 2008, Olsztyn 2008, s. 521 – 530. UWM.
49. К вопросу о русских прецедентах в польском интертекстуальном пространстве [w:] „Методика преподавания славянских языков с использованием технологии диалога культур”, Материалы Международной научной конференции (16 – 18 октября 2008 г.), Tomsk 2009, s. 80 – 88.
50. O jednym ze sposobów bytowania rossików w języku i kulturze polskiej Acta Polono-Ruthenica XIV, 2008, Olsztyn 2009, s. 487 – 496. UWM.
51. Межкультурная интерференция; негативная коммуникация [w:] La Table Ronde, Выпуск 1 «Дискурс в академическом пространстве. Материалы Международного круглого стола (3-5 апреля 2009 г., Минск, Беларусь), Минск 2010, s. 26-27.
52. Анализ дисурса в контрастивных исследованиях[w:] La Table Ronde, Выпуск 1 «Дискурс в академическом пространстве. Материалы Международного круглого стола (3-5 апреля 2009 г., Минск, Беларусь), Минск 2010, s. 51-55.
53. O niektórych językowych eksponentach dialogu między kulturami: rossica w polskiej przestrzeni kulturowej [w:] „Meninis tekstas: Suvokimas. Analizė. Interpretacija”, Nr. 7(2), Vilnius 2010,s. 36 - 44.
54. O niektórych aspektach polsko-rosyjskiego dialogu międzykulturowego: rossica w strategicznej pozycji tekstu gazetowego, „Studia Rossica Posnaniensia” 2010, vol. XXXV, ss. 249-257.
55. „Komsomolskaja Prawda”: od ideologicznej tuby do tabloidu, „Oblicza komunikacji” 4/2011, s. 105-113.
56. Władysław Nehring o Rosji. Rosja o Władysławie Nehringu, „Onomastica Slavogermanica”, XXX, Wrocław 2012, s. 119-126.
57. Nomina propria w polsko-rosyjskich relacjach kulturowych: o eponimach pochodzenia rosyjskiego w polszczyźnie, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Języków Obcych w Świeciu”2, Świecie 2012, s. 110-119.
58. Nomina propria w polsko-rosyjskich relacjach kulturowych: neologizmy, [w:] Słowo. Tekst. Czas. XI „Frazeologia słowiańska w aspekcie onomazjologicznym, lingwokulturowym i frazeograficznym”, pod redakcją Mirosławy Hordy, Walerego Mokijenki, Tomasza Szutkowskiego i Harrego Waltera, Szczecin – 2012 – Greifswald, s. 732-738.
59. „Rossica” w twórczości Marka Ryszarda Grońskiego „Slavica Wratislaviensia” CLVI, red. K. Kusal, Wrocław 2012, s. 159-177.
60. Potoczne sądy o języku rosyjskim a stereotyp Rosjanina w kulturze polskiej [w:] Sapientia ars Vivendi. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesor Annie Dąbrowskiej pod redakcją Anny Burzyńskiej-Kamienieckiej i Agnieszki Libury, Wrocław 2013, ss. 141 – 155.
61. Rossica jako narzędzie walki politycznej w Polsce: o pewnym profilu stereotypu Moskwy w polskim dyskursie politycznym, „Acta Neofilologica”, XV (1) 2013, s. 169-181.
62. Dwa "rossica" w polskim dyskursie politycznym ostatnich lat: "łże-elity" i "wykształciuchy" / Michał Sarnowski. - Bibliogr. - Streszcz. w jęz. ang. // Slavica Wratislaviensia. - [T.] 159 (2014).
63. „Rossica” jako środek opisu i interpretacji życia politycznego we współczesnej Polsce / Studia Rossica Posnaniensia. - Z. 40, cz. 1 (2015).
64. Nomina propria w polsko-rosyjskich i rosyjsko-polskich relacjach kulturowych: "koktajl Mołotowa" i "gest Kozakiewicza" [w:] Lingua et gaudium: księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Janowi Miodkowi / pod redakcją Moniki Zaśko-Zielińskiej, Małgorzaty Misiak, Jana Kamienieckiego, Tomasza Piekota. - Wrocław 2016.
65. z polska – po rosyjsku, czyli o tym, jak Polacy używają ruszczyzny, „Studia Rossica Posnaniensia”. - Z. 42 (2017), s. 259-272.
Tłumaczenia:
1. Lubow Siemionowna Cwietkowa, Perspektywy badań nad afazją: osobowość i język, wewnętrzny obraz afazji, „Logopedia. Teoria i praktyka”, pod red. M. Młynarskiej i T. Smereki, Wrocław 2005, s. 23 – 29 (tłumaczenie z języka rosyjskiego).
Recenzje:
1. Русский язык. Энциклопедия, глав. ред. Ф. П. Филин, Москва 1979 [w:] „Slavica Wratislaviensia” XXIII, 1982, s. 145-147.
2. O podręcznikach do ćwiczeń z gramatyki opisowej języka rosyjskiego [w:] „Slavica Wratislaviensia” XXIX, 1984, s. 126-128.
3. Энциклопедический словарь юного филолога (языкознание), состав. М. Б. Панов, Москва 1984 [w:] „Slavica Wratislaviensia” XLVII, 1988, s. 97-100.
4. J. Wawrzyńczyk, Rosyjsko-polskie i polsko-rosyjskie językoznawstwo konfrontatywne. Addenda bibliograficzne, Łódź 1985 [w:] „Slavica Wratislaviensia” XLIX, 1990, s. 115-116.
5. Лiнгвiстичнi студії. Збiрник наукових праць, укл. А.Загнiтко (наук. ред. та iн.), Донецьк, т. 1 - 1994, т. 2 - 1996, т. 3 - 1997, т. 4 – 1998 [w:] „Acta Polono-Ruthenica” IV, 1999, s. 409-411.
6. А. Загнітко, Теоретична граматика української мови. Синтаксис, Донецьк 2001 [w:] „Acta Polono-Ruthenica” VII, 2002, s. 277–280.
7. Т. Космеда, Аксіологічні аспекти прагмалінгвістіки, Львів 2000 [w:] „Acta Polono-Ruthenica” VII, 2002, s. 280–284.
8. Універсальний словник-енциклопедія, голова редакційної раді М. Попович, Київ 1999 [w:] „Slavica Wratisłaviensia” CXXII, 2003, s. 117-121.
9. В пространстве филологии, ред. В. М. Калинкин, Донецьк 2002 [w:] „Slavica Wratisławiensia” CXXII, 2003, s. 121-124.
10. Piotr Czerwiński, Âzyk sovetskoj dejstvitel'nosti: Semantika pozitiva v oboznačenii lic. Tarnopol 2012 : [recenzja]. - Rec.: Sarnowski Michał // Acta Polono-Ruthenica. - [T.] 20 (2015), s. 272-276.
Komunikaty:
1. Leksykalizacja deminutywów w języku rosyjskim i polskim, „Biuletyn Rusycystyczny” VI, Warszawa 1985, s. 131-133.
2. Квази-деминутивы в русском и польском языках [w:] Программа краткосрочных курсов повышения квалификации дипломированных специалистов - выпускников зарубежных стран Ленинградского университета и других вузов РСФСР и тезисы выступлений слушателей курсов по теме „Развитие современного русского языка” (01-31.10.1987), Ленинград 1987, s. 21.
3. Komunikatywna sytuacji kłótni. Intencjonalność składników werbalnych i niewerbalnych [w:] „Językoznawstwo otwarte we Wrocławiu”. Kolokwium zorganizowane z okazji 70-ej rocznicy urodzin Profesora dra hab. Antoniego Furdala, Wrocław 23 maja 1998 r., Wrocław 1998, s. 16-17.
4. Discourse analysis from a contrastive approach [w:] Discourse in academic settings / edited by Shala Barczewska, Irina Oukhvanova, Aliona Popova. - Regensburg: Sprachlit, 2016. - (D-ART. Discourse Linguistics and Beyond ; vol. 1). - S. 127-132
Aktualności
